‘Vergeten’ Bandkeramiek

Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland

Edited by Ivo van Wijk, Luc W.S.W. Amkreutz & Piet van de Velde | 2014

‘Vergeten’ Bandkeramiek

Een Odyssee naar de oudste neolithische bewoning in Nederland

Edited by Ivo van Wijk, Luc W.S.W. Amkreutz & Piet van de Velde | 2014


Paperback ISBN: 9789088902246 | Hardback ISBN: 9789088903212 | Imprint: Sidestone Press | Format: 210x280mm | 652 pp. | Language: English | >100 illus. (fc) | Keywords: prehistory, archaeology, Bandkeramik (LBK), neolithic, settlement archaeology | download cover

Read online or downloaded 2046 times

We will plant a tree for each order containing a paperback or hardback book via OneTreePlanted.org.

Het archeologisch onderzoek in Nederland naar de vroegneolithische Lineaire Bandkeramiek cultuur of LBK (5250-4950 v. Chr.) heeft een lange geschiedenis. Sinds de eerste vondsten in 1925 werken amateur- en beroepsarcheologen er aan om onze kennis van deze cultuur te vergroten. Naast grote opgravingen die door de Universiteit Leiden zijn uitgevoerd, heeft veel (meest kleinschaliger) onderzoek plaatsgevonden dat minstens belangrijke aanvullende gegevens kan bieden, zo niet een ander licht kan werpen op de bestaande beeldvorming. Buiten het onderzoek van de Universiteit zijn publicaties echter summier of ontbreken geheel, ook die betreffende de eerste bandkeramische opgravingen. Het NWO-Odyssee onderzoeksproject Terug naar de Bandkeramiek, ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek heeft deze ’vergeten’ opgravingen boven water gehaald.

Voor dit project is een selectie van deze kleinere bandkeramische opgravingen uitgewerkt en toegankelijk gemaakt voor (aansluitend) wetenschappelijk onderzoek als ook voor een groter publiek; daarnaast is er binnen het project kennisoverdracht geweest op een jongere generatie onderzoekers.

In deze publicatie wordt de rijke onderzoeksgeschiedenis besproken en verslag gedaan van de opgravingen van veertien bandkeramische vindplaatsen in de Graetheideregio alsmede het gebied ten noorden van Maastricht. De (her)analyses van de geselecteerde onderzoeken worden per vindplaats gepresenteerd en in een synthetiserend kader geplaatst. De aandacht gaat daarbij uit naar: nederzettingsstructuur en landschappelijke inkadering (Van Wijk & Amkreutz), de chronologie van het bandkeramisch aardewerk (Van de Velde), het vuursteengebruik en de -herkomst (De Grooth), de stenen werktuigen (Verbaas), het non-bandkeramisch aardewerk (Brounen), het gebruik van oker (Wijnen), en de bandkeramische cultuurgewassen (Bakels).

Als centraal thema wordt aan de hand van genoemde aspecten de bewoningsdynamiek ten oosten en westen van de Maas belicht Onder de algemene noemer van Lineaire Bandkeramiek blijkt een variabiliteit in het gebruik en herkomst van diverse gebruiksgoederen schuil te gaan die groter was dan aangenomen werd en die nu in onze analyses duidelijk naar voren komt.

De ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek krijgen op deze wijze alsnog de hun toekomende plaats in de onderzoeksgeschiedenis geboden.


Dr. Piet van de Velde

Pieter van de Velde (1940). After nine years in the merchant navy he studied cultural anthropology and prehistory at Leiden University, and did a PhD in Social Sciences at that university in 1980. His thesis was a sociological study of Bandkeramik community structures as preserved in cemetery and settlement remains. Conservationist archaeology in Germany, field archaeology in Java (Indonesia) and Sardinia (Italy) and a lectureship at Leiden University served to keep up his interest in the early neolithic way of doing. After his retirement (2001) he continued working on the LBK, of which the present volume is the most recent witness.

read more

Drs. Ivo van Wijk

Ivo van Wijk (1975) studied Prehistory at the University of Leiden. In 2002 he graduated with a study of the excavations of two settlements of the earliest farmers in the Netherlands (Linearbandkeramik). Apart from excavating he is involved in a variety of projects concerning the broader aspects of archaeology such as community participation, producing documentaries, involvement in exhibitions, organizing symposia and giving lectures.

read more

Prof. Dr. Luc W.S.W. Amkreutz

Since 2008 Luc Amkreutz has been the curator of Prehistory at the Dutch National Museum of Antiquities (RMO). Apart from numerous exhibitions, he worked on the 2011 new permanent exhibition ‘Archaeology of the Netherlands’, offering a fresh perspective on 300,000 years of the country’s history. He also co-created the exhibition ‘Cutting Edge Past’ in 2016 which ultimately led to the acquisition of the Ommerschans dirk in 2017. Amkreutz was appointed professor of Public Archaeology at the Faculty of Archaeology, Leiden University in 2022.

read more

Abstract:

Het archeologisch onderzoek in Nederland naar de vroegneolithische Lineaire Bandkeramiek cultuur of LBK (5250-4950 v. Chr.) heeft een lange geschiedenis. Sinds de eerste vondsten in 1925 werken amateur- en beroepsarcheologen er aan om onze kennis van deze cultuur te vergroten. Naast grote opgravingen die door de Universiteit Leiden zijn uitgevoerd, heeft veel (meest kleinschaliger) onderzoek plaatsgevonden dat minstens belangrijke aanvullende gegevens kan bieden, zo niet een ander licht kan werpen op de bestaande beeldvorming. Buiten het onderzoek van de Universiteit zijn publicaties echter summier of ontbreken geheel, ook die betreffende de eerste bandkeramische opgravingen. Het NWO-Odyssee onderzoeksproject Terug naar de Bandkeramiek, ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek heeft deze ’vergeten’ opgravingen boven water gehaald.

Voor dit project is een selectie van deze kleinere bandkeramische opgravingen uitgewerkt en toegankelijk gemaakt voor (aansluitend) wetenschappelijk onderzoek als ook voor een groter publiek; daarnaast is er binnen het project kennisoverdracht geweest op een jongere generatie onderzoekers.

In deze publicatie wordt de rijke onderzoeksgeschiedenis besproken en verslag gedaan van de opgravingen van veertien bandkeramische vindplaatsen in de Graetheideregio alsmede het gebied ten noorden van Maastricht. De (her)analyses van de geselecteerde onderzoeken worden per vindplaats gepresenteerd en in een synthetiserend kader geplaatst. De aandacht gaat daarbij uit naar: nederzettingsstructuur en landschappelijke inkadering (Van Wijk & Amkreutz), de chronologie van het bandkeramisch aardewerk (Van de Velde), het vuursteengebruik en de -herkomst (De Grooth), de stenen werktuigen (Verbaas), het non-bandkeramisch aardewerk (Brounen), het gebruik van oker (Wijnen), en de bandkeramische cultuurgewassen (Bakels).

Als centraal thema wordt aan de hand van genoemde aspecten de bewoningsdynamiek ten oosten en westen van de Maas belicht Onder de algemene noemer van Lineaire Bandkeramiek blijkt een variabiliteit in het gebruik en herkomst van diverse gebruiksgoederen schuil te gaan die groter was dan aangenomen werd en die nu in onze analyses duidelijk naar voren komt.

De ‘vergeten’ onderzoeken van de Bandkeramiek krijgen op deze wijze alsnog de hun toekomende plaats in de onderzoeksgeschiedenis geboden.


Dr. Piet van de Velde

Pieter van de Velde (1940). After nine years in the merchant navy he studied cultural anthropology and prehistory at Leiden University, and did a PhD in Social Sciences at that university in 1980. His thesis was a sociological study of Bandkeramik community structures as preserved in cemetery and settlement remains. Conservationist archaeology in Germany, field archaeology in Java (Indonesia) and Sardinia (Italy) and a lectureship at Leiden University served to keep up his interest in the early neolithic way of doing. After his retirement (2001) he continued working on the LBK, of which the present volume is the most recent witness.

read more

Drs. Ivo van Wijk

Ivo van Wijk (1975) studied Prehistory at the University of Leiden. In 2002 he graduated with a study of the excavations of two settlements of the earliest farmers in the Netherlands (Linearbandkeramik). Apart from excavating he is involved in a variety of projects concerning the broader aspects of archaeology such as community participation, producing documentaries, involvement in exhibitions, organizing symposia and giving lectures.

read more

Prof. Dr. Luc W.S.W. Amkreutz

Since 2008 Luc Amkreutz has been the curator of Prehistory at the Dutch National Museum of Antiquities (RMO). Apart from numerous exhibitions, he worked on the 2011 new permanent exhibition ‘Archaeology of the Netherlands’, offering a fresh perspective on 300,000 years of the country’s history. He also co-created the exhibition ‘Cutting Edge Past’ in 2016 which ultimately led to the acquisition of the Ommerschans dirk in 2017. Amkreutz was appointed professor of Public Archaeology at the Faculty of Archaeology, Leiden University in 2022.

read more










We will plant a tree for each order containing a paperback or hardback book via OneTreePlanted.org.

You might also like:


© 2023 Sidestone Press      KvK nr. 28114891           Privacy policy     Sidestone Newsletter     Terms and Conditions (Dutch)